Bożena Rogowska urodziła się w 1925 roku w Białymstoku, a w 1957 uzyskała dyplom z wyróżnieniem na Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie. Chociaż projektantka brała udział w różnych wystawach, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych oraz otrzymała kilka nagród – to, niestety, o samej graficzce informacji jest niewiele. Była członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Wiadomo, że początkowo należała do okręgu krakowskiego, a następnie po 1980 roku – do okręgu warszawskiego. Później przeprowadziła się do Lublina, jednak data tego wydarzenia nie jest znana1. Pomimo kontaktu z różnymi instytucjami nie udało się ostatecznie ustalić miejsca pobytu projektantki czy dotrzeć do innych informacji, które mogłyby posłużyć w celu dalszych poszukiwań, dlatego też niniejsze opracowanie będzie skupiać się głównie na materiałach wizualnych i twórczości Bożeny Rogowskiej. 

Plakat był w Polsce dobrze znany i z dumą prezentowany, stąd też istniało wiele konkursów rozstrzygających najlepsze prace w tej dziedzinie, często powstawały nowe inicjatywy. Krakowski oddział Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) oraz Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne (WAG) wraz z Gazetą Krakowską podjęły się realizacji takiego wydarzenia, celem popularyzacji i „chęci podniesienia poziomu twórczości plakatowej”2 oraz stworzenia grupy twórców, którzy reprezentowali by wszystkie wartości wywodzące się z Polskiej Szkoły Plakatu. W 1971 roku, nagrodę za plakat zrealizowany dla instytucji w I kwartale, otrzymała Bożena Rogowska za pracę Wieczory Wawelskie, wykonaną dla Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Projektantka stworzyła również okładki dla wspomnianego wydawnictwa, a w albumie wydanym z okazji 70-lecia istnienia PWM-u Rogowska opisywana jest jako osoba, która „zaskakująco doskonale odczuwała partyturę muzyki współczesnej”3.  

Plakat, Wieczory wawelskie, 1971 r.
Źródło: V Międzynarodowe Biennale Plakatu, Warszawa 1974.

Należała do krakowskiej grupy plakat, która zrzeszała grafików chcących doskonalić się w tej właśnie dziedzinie4. Projekty Bożeny Rogowskiej z tego okresu to połączenie malarskości, niekiedy w niezwykle precyzyjnej i realistycznej formie, z geometrycznymi, płaskimi elementami. Prace z tego ugrupowania przeważnie nie były realizowane na zlecenie, a bardziej w celu przedstawienia swoich umiejętności. Późniejsze projekty Bożeny Rogowskiej są bardziej graficzne, bazują na prostych kształtach, a niekiedy towarzyszą im wycinki zdjęć, nadające dynamiczności projektom. Dobrym przykładem jej maniery twórczej jest plakat zaprojektowany w ramach wydarzenia Wieczory dawnej muzyki polskiej. Z prawej strony kompozycji znajduje się wycięty fragment miedziorytu Jeremiasza Falcka Ekstaza św. Pawła, który został stworzony na podstawie obrazu Johanna Lisa o tym samym tytule. Projektantka wybrała część, która przedstawia wszystkie anioły, niektóre z nich grają na instrumentach. Fragment ten jest dodatkowo wybiórczo wypełniony żółtą, czerwoną i pomarańczową plamą. Kompozycję uzupełnia nieregularny, zawinięty kształt, wypełniony częściowo żółtą barwą, pozostałe fragmenty dopełniające szablonu, stworzone są za pomocą – jak współcześnie moglibyśmy to nazwać – efektu ziarna. Typograficzną część pracy zaprojektowano przy wykorzystaniu: neutralnego bezszeryfowego kroju, szerokiego bezszeryfowego kroju o zwiększonej wysokości x, a także kontrastowego szeryfowego kroju. Chociaż może wydawać się, że jest to zbyt duża różnorodność typograficzna, plakat jest spójny i wyważony, a wspomniany fragment miedziorytu nadaje mu wyniosłości. 

Projektantka stworzyła również plakat cyrkowy, przedstawiający dwa walczące w bokserskich rękawicach buldogi. Zwierzęta zilustrowane zostały za pomocą barwnych plam, a dodatkowe elementy zostały podkreślone dzięki wykorzystaniu negatywu. Napis cyrk wkomponowany został w koszulki buldogów, gdzie jeden z nich posiada nadrukowane pierwsze dwie litery, natomiast druki pozostałe. Liternictwo bazuje na prostych, geometrycznych kształtach, jedynie wycięcia powodują, że elementy te kojarzą się z poszczególnymi literami. Kolejny graficzny plakat, bazujący na kontrastowej kolorystyce, projektantka stworzyła z okazji Dnia Dziecka. Na żółtym tle znajduje się czerwony kwiat, w który wpisano sylwetki bawiących się dzieci. Wszystkie środki dobrane zostały tak, by plakat kojarzył się z lekkością, był przyjazny w odbiorze i emanował radością. Od dynamicznego przedstawienia postaci, zawiniętego w kole napisu po figlarnie spadające w dół kompozycji mniejsze kwiaty.   

Plakat, Wieczory dawnej muzyki polskiej, 1970/1971.
Źródło: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego

Okładka do wyciągu fortepianowego Tadeusza Bairda i Jerzego S. Sito, zatytułowanego Jutro, posiada centralną kompozycję, która mimo swej prostoty przyciąga wzrok. Napisy zaprojektowane zostały za pomocą dwóch krojów – wąskiego, bezszeryfowego, o nieco technicznym wyglądzie oraz delikatnej kursywy. Projekt wyróżnia dobór fioletowo-miętowej kolorystyki, która dobrze kontrastuje z czarnym tłem i rozdziela informacje przedstawione na okładce. Dodatkowo wyszarpane fragmenty nut stanowią klamrę kompozycyjną, a całość przywodzi na myśl klawisz fortepianu. Równie graficzną, i tym razem bez kolażowych elementów, okładką jest ta, zaprojektowana do partytury Zbigniewa Rudzińskiego Moments Musicaus III na orkiestrę symfoniczną. Projekt został stworzony za pomocą nachodzących na siebie, nieregularnych, kolorowych kształtów. W centralnym punkcie kompozycji znajduje się białe koło, będące tłem dla tytułu i nazwiska autora. Okładka wydawać się może prosta, a nawet budzić wątpliwości co do związku z muzyką klasyczną, jednak w zestawieniu z odtwarzaniem utworu Rudzińskiego kolorowe, płaskie kształty nabierają dynamiki i nieprzewidywalności, korespondując z motywem muzycznym stworzonym przez kompozytora. 

Okładka publikacji, T. Baird, J. S. Sito, Jutro, 1973.
Źródło: 70 na 70 Projektowanie graficzne w PWM w latach 1945–2015.

Bożena Rogowska jest również jedyną z trzech omawianych projektantek, której prace znalazły się w katalogu grafiki reklamowej z 1961 roku. Na wystawie przedstawione zostały trzy okładki płyt stworzone przez projektantkę oraz plansza reklamowa dla sklepu spożywczego „Delikatesy”. Sądząc po ilustracji na planszy – wesołym świętym Mikołaju, który niesie w szalu podarki ze sklepu – praca została stworzona w ramach promocji świątecznej. Prezentowane okładki nieco trudniej zidentyfikować, reprodukcje nie są najlepszej jakości, a dodatkowo prace te nie zostały w dokładny sposób opisane. Jednak jedna z nich już na pierwszy rzut oka zdradza zawartość. Odręczny, delikatny i nieco ulotny napis Debussy, centralnie umieszczona połowa maski karnawałowej oraz element mogący kojarzyć się z szalem. Wszystkie opisane zabiegi sugerują nie tylko, że płyta została zaprojektowana do dzieł francuskiego kompozytora, ale również wskazują, że prawdopodobnie znajdziemy tam utwór zatytułowany Masques. Chociaż wszystkie prace w katalogu przedstawione są w skali szarości, to wciąż możemy wywnioskować, jakie zabiegi kolorystyczne zostały zastosowane w projekcie. Na przykładzie omawianej okładki płyty – opisane wcześniej elementy są zaprojektowane w niewielkim kontraście względem ciemnego tła, co sprawia, że kompozycja wydaje się być ponura, a nawet dramatyczna, stanowiąc trafne podsumowanie utworu Masques, który Debussy w listach opisywał jako „tragiczny wyraz istnienia” („the tragic expression of existence”)5.

Okładka publikacji, Z. Rudziński, Moments Musicaux III, 1971.
Źródło: 70 na 70 Projektowanie graficzne w PWM w latach 1945–2015.

Działalność Bożeny Rogowskiej w znacznej części związana była z muzyką, projektowała okładki płyt, a także plakaty dotyczące wydarzeń i konkursów z tej dziedziny. Prace te dowodzą, że projektantka potrafiła z niezwykłym wyczuciem przedstawić w wizualnej formie dźwięki i zamysł płynący z utworów. Chociaż informacje na temat projektantki są znikome, a zdobycie kontaktu czy prześledzenie dalszych losów okazało się niemożliwe, to przedstawione projekty i osiągnięcia umożliwiają w pewnym stopniu zapoznanie się z twórczością Bożeny Rogowskiej.